لفظ آشوراده در زبان ترکمنی به معنای جزیره آشور است. ترکمن‌ها به این جزیره مال آشیر هم می‌گویند زیرا در زمانهای قدیم از ساحل بندر ترکمن دام‌های خود را جهت چراندن به جزیره می‌رساندند و در این لفظ مال به معنای دام و آشیر به معنای مصدری رساندن است. محدوده آشوراده از شمال به دریاچه خزر، از شرق به تنگه‌ای باریک موسوم به تنگه چپق‌اوغلی و از غرب به کانال خزینی و در ادامه به شبه جزیره میانکاله و از جنوب به خلیج گرگان منتهی می‌شود.
محدوده آشوراده در اثر بالا آمدن سطح آب دریاچه خزر و توسط کانال طبیعی خزینی به صورت جزیره آشوراده از شبه جزیره میانکاله جدا شد اما بعلت افت تراز سطح آب در زمان حال، محدوده آشوراده مجدد به شبه جزیره میانکاله متصل گریده است و دیگر یک جزیره مستقل نیست.
آشوراده از نظر تاریخی اهمیت بسیار زیادی دارد و از نظر استراتژیکی نقش مهمی در تاریخ ایران داشته است. برخی از مورخان اعتقاد دارند که آشوراده همان جزیره آبسکون بوده است که در زمان حمله مغول به ایران، سلطان محمد خوارزمشاه به این جزیره گریخت و همان‌جا در سال ۱۲۲۰ میلادی درگذشت. این شبه جزیره در زمان صفوی به عنوان شکارگاه مورد توجه قرار گرفته و به این سبب دژهایی در این جزیره بنیاد شد. در سال ۱۸۳۷ این جزیره با وجود اعتراض ایران به دست نیروهای روسیه اشغال شد. پس از این اشغال، نیروهای روسی تا چندین دهه یک پاسگاه نظامی در آن داشتند. هم‌اینک این جزیره دو بنای تاریخی در خود دارد. قلعه روس‌ها که در زمان رضاشاه بنای آن تجدید گردیده و به پاسگاه تبدیل شده و خانه وزیر مختار روس، در حال حاضر قلعه تخریب گردیده و خانه نیز در حال تخریب است.
جزیره آشوراده خالی از سکنه نیست و حتی تا سال ۱۳۷۰ در آن حدود یک هزار نفر زندگی می‌کردند اما در سال ۱۳۷۲ به علت بالا آمدن سطح آب دریای خزر و رخ دادن سیل ساکنان جزیره آن را ترک کردند و به بندر ترکمن مهاجرت کردند. هم‌اکنون تنها کارمندان شیلات در آن ساکن هستند.
آشوراده جز مناطق محافظت شده ایران است و به همین دلیل جانوران زیادی، همچون روباه، شغال، خرگوش، قرقاول و انواع پرندگان دریایی، در آن زیست می کنند. جدای از حیات جانوری چشم‌گیر، این جزیره دارای حیات گیاهی ارزشمندی هم هست. بطور مثال بوته‌های تمشک و درختان انار ترش نمونه هایی از حیات گیاهی جزیره آشوراده هستند.
